گفت‌وگو با شهرام مکری به بهانه حضور جنایت بی‌دقت در جشنواره فیلم ونیز

شهرام مکری
کارگردان

گفت‌وگو با شهرام مکری به بهانه حضور «جنایت بی‌دقت» در جشنواره فیلم ونیز
جشنواره ونیز توجه ویژه‌ای به سینمای ایران دارد

بهناز شیربانی: هفتادوهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز امسال با شکل و شمایل متفاوت‌تری برگزار شد. در دوران پاندمی کرونا برگزاری این رویداد هنری قطعا چالش‌برانگیزی برای برگزارکنندگانش محسوب می‌شد، اما به هرروی این جشنواره معتبر جهانی برگزار شد و امسال پذیرای سه نماینده از سینمای ایران بود.

شهرام مکری هم امسال با تازه‌ترین ساخته سینمایی خود «جنایت بی‌دقت» در این جشنواره حضور داشت. فیلمی که پس از ساخت در ایران دیده نشده و نخستین نمایش بین‌المللی‌اش را در جشنواره فیلم ونیز تجربه کرد. چهاردهمین دوره جوایز «بیســاتوی» طلایی که سالانه از سوی هیئت داورانی مستقل و به موازات جشنواره ونیز برگزار می‌شود و برگزیدگان خود را از میان فیلم‌های حاضر در این رویداد سینمایی انتخاب می‌کنند، امسال جایزه بهترین فیلم‌نامه خود را به شهرام مُکری و نسیم احمدپور برای فیلم «جنایت بی‌دقت» اهدا کرد.

در خلاصه داستان فیلم «جنایت بی‌دقت» آمده است: «فیلم مضمونی مرتبط با سینما دارد و درباره تماشاگرانی است که قبل از شروع اکران فیلمی درباره آن حرف می‌زنند و با شروع ماجراهای بر پرده سینما، داستان آن‌ها و قصه فیلم با هم یکی می‌شود». بابک کریمی، راضیه منصوری، ابوالفضل کاهانی، محمد ساربان، عادل یراقی، محمد بهرازنیا و بهزاد دورانی بازیگران این فیلم سینمایی هستند.

به بهانه نخستین نمایش جهانی فیلم «جنایت بی‌دقت» و درخشش در جشنواره فیلم ونیز با شهرام مکری هم‌کلام شدیم که شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم:

ــــــــــــــــــــــــــــ

↙ شما از جمله کارگردان‌هایی هستید که برای دومین بار در جشنواره فیلم ونیز شرکت کردید و البته امسال حال‌وهوای برگزاری جشنواره هم با دوران گذشته متفاوت بود، بازخورد مخاطبان بعد از دیدن فیلم «جنایت بی‌دقت» در جشنواره چطور بود و چه بخشی از فیلم بیشتر محل پرسش بود؟ و با توجه به اینکه فیلم نخستین بار در یک جشنواره به نمایش گذاشته شد، تجربه دیدن این فیلم با مخاطب غیرایرانی چطور بود؟

بله، دومین بار است که در جشنواره فیلم ونیز شرکت می‌کنم. بار اول با فیلم «ماهی و گربه» در سال ۲۰۱۳ در جشنواره فیلم ونیز شرکت کردم و الان در سال ۲۰۲۲. نکته مهم و تفاوت بزرگی که این دوره از جشنواره با دوره پیشین داشت، برگزاری آن در شرایط ویژه کرونا بود.

همین موضوع باعث شده بود که تعداد مخاطبان ایتالیایی جشنواره بیشتر از مخاطبان بین‌المللی‌اش از کشورهای دیگر باشد. در نتیجه ما تقریبا فیلم‌ها را با مخاطبان، منتقدان، اهالی مطبوعات و علاقه‌مندان به سینما از ایتالیا می‌دیدیم و تعداد مخاطبان بین‌المللی خیلی کمتر در سالن حضور داشتند.

این کاهش فقط شامل مخاطبان فیلم‌ها نمی‌شد، عکاسان جشنواره هم نسبت به گذشته کمتر شده بود، مراسم فتوکال، رد کارپت و همه این موارد در شکل و شرایط جدیدی برگزار می‌شد و در کل جشنواره کمی شکل جدیدتر و غریب‌تری داشت که برای خود برگزارکنندگان هم تازگی داشت.

درباره «جنایت بی‌دقت» هم به نظرم برخورد مخاطب با فیلم، بهتر از چیزی بود که از قبل تصور می‌کردم. فیلم من یک داستان کاملا وابسته به فرهنگ و تاریخ ایران است، به همین‌دلیل از روز اولی که فیلم‌نامه را می‌نوشتم و می‌ساختم، فکر می‌کردم برخورد مخاطب غیرایرانی با فیلم چطور خواهد بود؟

در جشنواره فیلم ونیز و نمایش فیلم «جنایت بی‌دقت» برای اولین بار بود که فیلم را با مخاطبی غیر از مخاطب ایرانی می‌دیدیم. پیش از این در ایران تنها با چند نفر محدود فیلم را دیده بودم.

خوشبختانه به این دلیل که فیلم داستانی مرتبط با سینما دارد و ایده فیلم در فیلم را در «جنایت بی‌دقت» داریم، متوجه شدم این بخش ارتباط سریع و خوبی با مخاطب غیرایرانی برقرار می‌کند و خوشبختانه ما نقدهای مکتوب و ویدئویی خوبی در فضای مجازی و مطبوعات درباره فیلم گرفتیم و از طرف دیگر جایزه منتقدان مستقل جشنواره ونیز برای فیلم‌نامه اورژینال را در شب قبل از مراسم اصلی دریافت کردیم.

به نظرم این موارد نشان می‌دهد فیلم توانسته برخلاف تصور اولیه من، ارتباط خوبی با تماشاچی غیرایرانی برقرار کند.
 

↙ جشنواره فیلم ونیز از جهت حضور پرتعداد فیلم‌های ایرانی در این رویداد هنری کم‌نظیر است، چه ارزیابی‌ای از این دوره از جشنواره و حضور نمایندگان سینمای ایران دارید؟

به نظرم در این دوره از جشنواره فیلم‌های ایرانی موفق عمل کردند. فیلم «دشت خاموش» ساخته احمد بهرامی در روزهای اول جشنواره به نمایش درآمد و خوشبختانه از همان روزها مورد توجه منتقدان قرار گرفت و نقدهای مثبت خوبی داشت و در مراسم اختتامیه هم جایزه بهترین فیلم بخش افق‌ها را دریافت کرد.

از طرف دیگر فیلم آقای مجیدی در نمایش عمومی که برای مخاطبان داشت، مورد استقبال قرار گرفت. مخاطبان داستان مرتبط با کودکان کار را پسندیدند. به نظرم هر دو فیلم توانستند احساسات تماشاچی خودشان را درگیر کنند.

در این دوره از جشنواره، از این نظر که سه فیلم ایرانی حضور داشتند و از طرف دیگر هر سه فیلم از طرف منتقدان مورد توجه قرار گرفتند و از طرف دیگر جوایز مختلفی هم دریافت کردند، به نظرم یکی از دوره‌های کم‌نظیر در جشنواره بود، به‌ویژه از نظر تعداد فیلم.

فکر می‌کنم جشنواره ونیز توجه ویژه‌ای به سینمای ایران دارد و امیدوارم هر سال در این جشنواره فیلم‌های ایرانی حضور داشته باشد.

↙ تصمیمی برای اکران فیلم در ایران دارید یا سفرهای جشنواره‌ای در پیش خواهد بود؟

ما دوست داشتیم خیلی زودتر فیلم را در ایران به نمایش بگذاریم. اما به توجه به شرایط ویژه‌ای که امسال سینما پیدا کرده که فقط مخصوص ایران هم نیست، کمی وضعیت اکران پیچیده شده است.

ما به‌زودی چند جشنواره معتبر دیگر برای نمایش «جنایت بی‌دقت» پیش‌رو داریم. قصد داشتیم برنامه‌ جشنواره‌ای فیلم را زودتر از اینها شروع کنیم. فیلم ما برای جشنواره کارلووی واری، قبل‌تر از ونیز انتخاب شده بود؛ اما به خاطر اینکه این جشنواره به دلیل شیوع ویروس کرونا برگزار نشد، در نتیجه نمایش اول فیلم ما به جشنواره ونیز رسید که خوشبختانه البته شرایط خوبی بود و از این به بعد هم به‌زودی اخبار حضور فیلم در جشنواره‌های دیگر اعلام خواهد شد.

خوشبختانه خانم میرشب در کمپانی خودش، روی حضور بین‌المللی و فروش فیلم کار می‌کند. در طول جشنواره ونیز توانستیم پخش فیلم را برای فرانسه واگذار کنیم و امیدواریم که فیلم در سال ۲۰۲۲ تا پایان سال در فرانسه اکران شود؛ اما درباره اکرانش در ایران هنوز نمی‌دانم چه تاریخی را باید در نظر گرفت.

به این دلیل که کمی منتظریم شرایط اکران در ایران عادی‌تر شود. می‌دانم فیلم‌های زیادی در ایران هست که منتظر همین شرایط هستند و بعد از اینکه این اتفاق افتاد و شرایط عادی‌تری به اکران ایران برگشت، حتما برای نمایش فیلم برنامه‌ریزی می‌کنیم.

«جنایت بی‌دقت» داخل ایران پخش‌کننده هم دارد و امیدوارم به محض اینکه شرایط اکران سینمای ایران عادی‌تر شد، ما هم بتوانیم فیلم را تا پایان سال جاری اکران کنیم.

 
روزنامه شرق، 25 شهریور 1399، سال هجدهم، شماره 3817 صفحه 6